|
Moi Drodzy,
Zapraszam do
lektury nowej książki Sylwii Góry, "W stronę Anny. Biografia Anny
Iwaszkiewicz", małżonki, muzy, ostoi i przyjaciółki Jarosława
Iwaszkiewicza. Ale także – a może w szczególności - intelektualistki,
tłumaczki i twórczyni.
*****
Hania Lilpop,
późniejsza Anna Iwaszkiewicz, zasłużyła na swoją biografię już dawno
temu.
Kim była jedna z najlepiej znanych małżonek w historii
literatury polskiej XX wieku? Muzą, ostoją, przyjaciółką. Panienką z
dobrego domu, zagubioną, zranioną i osamotnioną po odejściu matki i
samobójczej śmierci ojca, czasem bezwolną i niepewną. Kobietą borykającą
się z chorobą psychiczną, która w poszukiwaniu spokoju i pewności
uciekała w niezrozumiałe dla wielu religijne światy. Ale też – a może
właśnie przede wszystkim – intelektualistką, tłumaczką i twórczynią.
Sylwia Góra rekonstruuje jej życiorys z fragmentów,
strzępów i okruchów. Listów, które Anna pisała przez całe życie – głównie
do męża, ale także do innych członków rodziny i do przyjaciół. Dzienników
prowadzonych przez młodziutką, a potem dojrzałą już Annę. I tego, co w
dziennikach, listach i wspomnieniach napisali o niej inni, a pisało
wielu: Irena Krzywicka, Maria Dąbrowska, Anna Kowalska, Paweł Hertz,
Antoni Słonimski, Zofia Nałkowska, Stanisław Ignacy Witkiewicz, Krzysztof
Radziwiłł, Jerzy Liebert, Piotr Mitzner czy Julia Hartwig. Jej cechy posiadają
bohaterki tekstów Iwaszkiewicza – Wilda z Hilarego, syna buchaltera, tytułowa
Anna z Anny Grazzi
i Joanna z Matki
Joanny od Aniołów. Echa ich wspólnego życia w podróży
znajdujemy w tomie poetyckim Mapa
pogody, ale przede wszystkim Anna jest obecna w jego Dziennikach i
korespondencji.
Choć postać Iwaszkiewicz nie jest zupełnie wyrugowana z
historii literatury, aż do teraz nie było równie intymnego jej portretu.
Analizując życie Anny Iwaszkiewiczowej, Sylwia Góra zadaje
pytania, których nikt wcześniej nie zadawał. Czasem niewygodne, choć
nigdy złośliwe. Stara się swoją bohaterkę zrozumieć, nie zapominając, że
ta żyła w innych czasach. Stworzyła jej portret zaskakująco współczesny,
aktualny, empatyczny, a jednocześnie pozbawiony pochlebstw i mitów.
Ludwika Włodek, utorka książki "Pra.
Iwaszkiewiczowie. Opowieść o rodzinie"
Napisanie czyjejś
biografii na podstawie pozornie nieistotnych lub nieznanych wcześniej
faktów wymaga uważności i cierpliwości. Niełatwo jest stworzyć portret
osoby, która wybrała życie na drugim planie jak Anna Iwaszkiewicz. Sylwia
Góra sprawiła, że jej bohaterka przestaje być wyłącznie żoną znanego
pisarza i odzyskuje należne jej miano twórczyni.
Anna Król, autorka książki "Rzeczy. Iwaszkiewicz
intymnie"
Niecierpliwa mała
święta. Kobieta, która świadomie przyjęła rolę cienia Wielkiego Pisarza:
masowała jego ego, dbała, by miał przestrzeń do pracy, wspierała w
romansach z młodymi mężczyznami – i wypierała własne fascynacje
kobietami. Sylwia Góra stawia Annę Iwaszkiewicz, cichą bohaterkę drugiego
planu, w centrum. I pokazuje, jak bardzo rzeczywistość potrafi odbiegać
od banalnych wyobrażeń o miłości.
Katarzyna Wężyk, dziennikarka, autorka podcastu Historia
kobiet
 Sylwia Góra –
kulturoznawczyni, literaturoznawczyni, doktorka nauk humanistycznych,
absolwentka Polskiej Szkoły Reportażu, autorka książki Ewa Kierska. Malarka
melancholii (2020) oraz Kobiety,
których nie ma. Bezdomność kobiet w Polsce (Marginesy 2022),
animatorka kultury, szefowa działu literackiego w Kulturze Liberalnej.
|
